Pizzacılar ve Pizza Restoranları
Pizza, dünya mutfakları arasında popülerliği tartışılmaz bir yemek. İtalya'nın milli yemeği olarak bilinse de aslında kökenleri çok daha eskiye dayanıyor.
Tahıl ve sebzelerle yapılan açık ekmeklerin ilk çağlardan beri var olduğu biliniyor. Zaman içinde hamur ve iç malzemeler değişse de bu tarz açık ekmekler Akdeniz mutfağının önemli bir parçası olmuş.
Pizza kelimesi ilk kez 10. yüzyılda Güney İtalya'da ortaya çıkmış. Latince 'hamur, pasta' anlamına gelen 'pinsa'dan türemiş. 16. yüzyılda Napoli'de bugün bilinen haliyle pizza yapılmaya başlanmış.
16. yüzyılda İtalyan göçmenleri ile Amerika'ya ulaşan pizza, oradan dünyaya yayılmış. Türkiye'de ilk pizza restoranları 1970'lerde İstanbul'da açılmış. Zamanla popülerleşen pizza, artık ülkemizin her yerinde rahatlıkla bulunabiliyor.
Pizza Çeşitleri
Pizza dünya mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biridir ve onlarca farklı çeşidi bulunmaktadır. Ancak bazı pizza türleri diğerlerine göre daha popülerdir.
Margherita Pizza
Belki de en ünlü pizza türü Margherita'dır. İtalya'nın bayrağındaki renklerden ilham alınarak yapılır. Mozzarella peyniri, domates ve taze fesleğenden oluşur. Lezzetli ve sade yapısıyla herkesin beğenisini kazanmıştır.
Pepperoni Pizza
Pepperoni etinden yapılan sosislerle hazırlanan bu pizza türü Amerika'da oldukça popülerdir. Mozzarella peyniri ve domates sosu ile birlikte pepperoni sosisi hem lezzet hem görünüş olarak pizzayı zenginleştirir.
Türk Pizza
Türkiye'de en sevilen pizza türlerinden biri Türk pizza'dır. Kaşar peyniri, sucuk, mantar, mısır, soğan ve yeşilbiber gibi malzemelerle hazırlanır. Hem lezzetli hem de doyurucu olmasıyla Türk damak tadına hitap eder.
Pizza Malzemeleri
Pizza yapımında kullanılan temel malzemeler şunlardır:
Hamur
Pizza hamuru genellikle un, su, maya, tuz ve zeytinyağından yapılır. Bazı pizzacılar glüten içeriği düşük una geçmiştir. Hamurun kalitesi pizzanın başarısı için çok önemlidir. Hamurun mayalanma süresi, elde yoğurma, dinlendirme süresi gibi detaylar lezzet ve tekstüre etki eder.
Sos
Pizza sosu tipik olarak domates, sarımsak, oregano, fesleğen, zeytinyağı, tuz ve karabiberden yapılır. Bazı pizzacılar sosa şeker eklerken, diğerleri daha asidik bir lezzet elde etmek için sirke kullanır. Sos, pizzanın temel lezzetidir.
Peynir
Pizzalar genellikle mozzarella peyniri ile yapılır. İtalyan usulü burrata veya ricotta peynirleri de kullanılmaktadır. Peynir erime özelliği ve asiditesi, pizzanın tadını belirler.
Sebzeler
Klasik pizza sebzeleri olarak mantar, kapya biberi, soğan, mısır, zeytin sayılabilir. Ancak artık pizzacılar yeni sebze ve meyve kombinasyonları deneyerek farklı lezzetler yaratıyor.
Et ve Tavuk
Pepperoni, salam ve jambon en popüler pizza etleridir. Tavuk ve hindi de sıkça tercih edilmektedir. Etler, pizzaya zenginlik katar.
Bu temel malzemeler, pizzanın yapı taşlarıdır. Pizzacılar bu malzemeleri ustalıkla birleştirerek eşsiz lezzetler ortaya çıkarırlar.
Pizza Sosları
Pizza sosu, pizzanın en önemli bileşenlerinden biridir. Doğru pizza sosu, pizzaya tamamlayıcı bir lezzet katar ve pizzayı daha da özel hale getirir. Pizzacılar, farklı tarzda sosları deneyerek müşterilerine zengin bir deneyim sunmaya çalışırlar.
İşte en yaygın pizza sosları ve onların özellikleri:
Domates Sosu: Klasik pizza sosudur. Rendelenmiş domates, sarımsak, kuru otlar ve baharatlarla hazırlanır. Asitli ve serinletici lezzeti pizzaya hafiflik katar.
Pesto Sosu: Fesleğen, fındık ve parmesan peynirinden yapılır. İtalya'nın kuzeyinde popülerdir. Cevizli tadı pizzaya zenginlik katar.
Beşamel Sosu: Un, tereyağı ve sütten yapılan klasik Fransız sosudur. Pizzaya yumuşak ve kremamsı bir tat verir.
Barbekü Sosu: Acılı ve etkileyici smoky aromaya sahiptir. Et sevenler için harika bir seçimdir.
Alfredo Sosu: Terayağı, parmesan peyniri ve kremadan yapılır. oldukça kremamsı ve yoğun bir lezzettir.
Pesto Rosso: Domates pestosu olarak da bilinir. Domates, fesleğen, sarımsak ve baharatlarla hazırlanır. Hem domates hem de pestonun en iyi yanlarını birleştirir.
Tzatziki: Yoğurt, salatalık, sarımsak ve otlardan yapılan geleneksel bir Türk sosudur. Serinletici özelliğiyle yaz aylarında tercih edilir.
Pizza sosu seçimi kişisel bir tercihtir, fakat doğru sos pizzayı unutulmaz bir deneyime dönüştürebilir. Pizzacılar müşterilerine bol seçenek sunarak damak tadlarına hitap etmeye çalışırlar.
Pizza Hamuru
Pizzanın lezzetli olması için hamurun kalitesi büyük önem taşır. Pizzacılar farklı gluten oranlarına sahip una, su, maya, tuz ve bazen de diğer malzemelere göre değişen oranlarda hamur hazırlarlar.
Pizza hamuru temelde iki çeşittir:
İnce Tabanlı Pizza Hamuru
Bu hamur ince ve yufka kıvamındadır. Az miktarda su ve maya kullanılır. Hızlı pişen bu hamurla daha çabuk servis yapılır. Ancak daha az çıtır olur ve soslar için dayanıklılık sağlamaz.
Kalın Tabanlı Pizza Hamuru
Daha yoğun ve mayalı bir hamur kullanılır. Su miktarı daha fazladır ve hamurun mayalanması için daha uzun süre beklenir. Pişmesi daha uzun sürer ancak daha çıtır bir taban oluşturur. Sosları taşımak için daha uygundur.
Pizza hamurlarında genellikle buğday unu tercih edilir. Ancak bazı pizzacılar çavdar, yulaf gibi tahılları deneyerek farklı dokuda ve besin değerinde hamurlar yapmaktadır. Glutensiz hamurda mısır unu kullanılır.
Hamurun kalitesi pizzanın başarısı için anahtardır. Pizzacılar kendi deneyimlerine göre en iyi sonucu verecek hamuru bulmaya çalışırlar.
Pizza Pişirme Teknikleri
Pizza ağırlıklı olarak taş fırın veya pizza fırınında pişirilir. Ancak pizza pişirmek için kullanılan diğer yöntemler de mevcuttur.
Fırında Pişirme
Geleneksel pizza fırınları, pizza taşları ile döşenmiştir ve içleri 500°C'ye kadar ısıtılabilir. Bu yüksek sıcaklıklar, pizzayı 2-3 dakika gibi kısa sürede pişmesini sağlar. Pizza, fırın tabanına doğrudan veya pizza tablası kullanılarak pişirilir. Profesyonel pizza fırınları, pizzayı eşit şekilde pişirmek için döner tablalara sahiptir.
Taş fırınlarda pizza pişirmek için fırın önceden ısıtılmalıdır. Hamur açılır, sos ve malzemeler eklenir. Ardından pizza fırına sürülür ve kısa sürede pişmesi beklenir. Taş fırının yüksek ısısı hamurun altını hızlı pişirirken üst kısmı da eriyik peynirle kaplanır. Bu geleneksel yöntemle elde edilen ince kabuklu pizza çok lezzetli olur.
Pizzacılıkta Trendler
Son yıllarda pizzacılık alanında birçok yeni trend ortaya çıktı. Bunlardan biri, daha sağlıklı seçenekler sunan pizza çeşitleridir. Örneğin, tam buğday unu ile hazırlanan pizza hamuru, sebze ağırlıklı pizza dolguları, az yağlı peynir kullanımı gibi eğilimler göze çarpmaktadır.
Bir diğer trend ise pizzayı fastfooddan ziyade bir aperatif olarak sunan restoranların artmasıdır. Bu tarz mekanlarda pizza küçük dilimler halinde, şarap ya da bira eşliğinde servis edilmektedir. Ayrıca pizzalar daha çeşitli ve sıra dışı malzemelerle zenginleştirilmektedir.
Son dönemde popüler olan bir başka pizzacılık akımı da pizza fırınlarının ev tipi, geleneksel tasarımlara geri dönüş yapmasıdır. Sanayi fırınlarının yerini, ahşap yakıtlı fırınlar almaya başlamıştır. Bu fırınlarda pişirilen pizzalar daha otantik bir lezzete sahip olmaktadır.
Bunların yanı sıra, soslu pizzalar, pizza konusunda yenilikçi sos çeşitleri de ön plana çıkmaya başlamıştır. Özellikle acı soslu pizza türleri son yıllarda popüler olmuştur. Veganlar için vegan peynir, vegan et alternatifleriyle hazırlanan pizzalar da yeni trendler arasında yer almaktadır.
Ünlü Pizzacılar
Türkiye'de ve dünyada, pizza yapımında uzmanlaşmış birçok ünlü pizzacı bulunmaktadır.
Türkiye'deki Ünlü Pizzacılar
Halil Akgül: İzmir'de faaliyet gösteren ve pek çok ödül almış Akgül Pizza'nın sahibi. Geleneksel İtalyan pizza tariflerini Türk damak tadına uygun hale getirmiştir.
Ömür Akkor: İstanbul Beyoğlu'nda bulunan ve ünlü kişilerin de uğrak yeri olan Pizza Mania'nın kurucusu. Pizza tekniklerindeki ustalığıyla tanınır.
İskender Otyam: Ankara'da bulunan Otyam Pizza'nın kurucusu. Fırınından çıkan pizzaların lezzetiyle şehir dışından bile ziyaretçi çeker.
Dünyadaki Ünlü Pizzacılar
Raffaele Esposito: 1889'da ilk pizza margherita'yı yapan Napoli'li ünlü bir pizzacı.
Chris Bianco: Phoenix'teki Pizzeria Bianco'nun sahibi. Geleneksel Napoli tarzı pizza yapımının ustalarından biri olarak kabul edilir.
Anthony Mangieri: New Jersey'deki Una Pizza Napoletana'nın sahibi. Otantik Napoli pizzası tarifini canlandırmasıyla ün kazanmıştır.
Giuseppe Pappalardo: Sicilya'nın Catania şehrinde faaliyet gösteren Pizzeria Bella Napoli'nin sahibi. Sicilya usulü pizza yapımının duayenlerinden biridir.
Pizza Zincirleri
Türkiye'de son yıllarda pizza zincirleri oldukça popüler hale geldi. Özellikle büyükşehirlerde yaygın şubeleri bulunan bazı zincirler müşterilerine hızlı servis ve kaliteli pizza sunmayı hedefliyor.
İşte Türkiye'de en çok bilinen pizza zincirleri:
Dominos Pizza: ABD kökenli bu zincir, Türkiye'de 300'den fazla şubesiyle lider konumda. Geniş pizza çeşitliliği ve servis hızıyla öne çıkıyor.
Pizza Hut: Dünyanın en büyük pizza zincirlerinden biri olan Pizza Hut, lezzetli pizza çeşitleri ve şık restoran konseptiyle tercih ediliyor.
Pizzium: Türk malı bir marka olan Pizzium, Anadolu lezzetlerini pizza ile buluşturuyor. Organik ve sağlıklı malzeme kullanımına önem veriyor.
Big Chefs: Kurumsal firmalara yemek servisi yapan bir şirketin pizza markası. Özellikle evlere servis konusunda iddialı.
Papa Johns: Amerikan tarzı pizza yapan bir diğer zincir. Kaliteli malzemeler ve özel sosu popüleritesini artırıyor.
Pizza Max: İstanbul merkezli yerli bir marka. Uygun fiyatları ve bol malzemeli pizzalarıyla adından söz ettiriyor.
Son yıllarda pizza sektöründeki rekabet giderek artarken, zincirler müşterilerine daha iyi hizmet sunmak için yeni modeller geliştiriyor. Özellikle online sipariş ve hızlı teslimat konularında yeni uygulamalar devreye giriyor.
Pizzacılar Hakkında Özetle
Pizzanın bugün dünya mutfaklarında önemli bir yeri vardır. Yüzyıllardır İtalya'nın sembolü olarak görülen pizza, aslında dünyanın her yerinde sevilen ve tüketilen bir yiyecektir.
Pizzanın geleceği de oldukça parlak görünüyor. Dünya nüfusunun ve şehirleşmenin artmasıyla birlikte hızlı hazırlanan yiyeceklere olan talep her geçen gün artıyor. Pizza da hızlı hazırlanabilen, kişiye özel hale getirilebilen bir ürün olduğu için gelecekte popülerliğini koruyacak ve hatta artıracaktır.
Ancak pizzanın sağlıklı bir ürün haline gelmesi için pizzacıların kaliteli malzeme kullanımına ve dengeli beslenme prensiplerine dikkat etmesi gerekiyor. Aksi takdirde, fast food'un sebep olduğu gibi, pizzanın da obezite ve kalp-damar hastalıklarına yol açabileceği unutulmamalıdır.
Sonuç olarak, pizza sevilen bir yiyecek olma özelliğini sürdürecek ancak pizzacılar ve tüketiciler pizza yapımı ve tüketiminde bilinçli davranmalıdır. Böylece pizza, hem lezzetli hem de sağlıklı bir ürün olmaya devam edebilir.
