İzmir’in Bergama ilçesi sınırlarında bulunan ve Ayvalık’a doğru uzanan Kozak Yaylası, doğanın ne kadar usta bir sanatçı olduğunu bir kez daha gözler önüne seren bir atmosfere sahip. Rakımı 500 ile 1000 metre arasında değişiklik gösteren görkemli plato, uçsuz bucaksız fıstık çamı ormanlarıyla kaplı yeşil bir deniz gibi görünüyor. Üstelik, bu doğa harikası, aslında antik çağlardan günümüze uzanan tarihi bir mirasın da sahibi.
Türkiye'nin çam fıstığı ihtiyacını büyük oranda karşılayan Kozak Yaylası’nda, Madra Dağı'nın eteklerine yayılmış 5 milyon civarındaki fıstık çamı ağacı var. Bölge halkı da geçimini ağırlıklı olarak buradan sağlıyor. Kasım ve Mart ayları arası, burada kozalak toplama mevsimi. Çam fıstığı son derece pahalı bir mamul. Hem iç piyasada hem de Avrupa'da büyük rağbet görüyor.
Kamp, piknik, doğa yürüyüşü ve doğa fotoğrafçılığı gibi envai çeşit aktivite yapabileceğiniz Kozak Yaylası, beldenin sevimli köylerine de komşu. Yukarıbey, Aşağıbey, Demircidere, Çamavlu gibi köylerde, köy kahvelerinde oturup yerel halkla sohbet edebilir, bazılarının ev sahipliği yaptığı etnografya müzelerini ziyaret edebilirsiniz. Bu köylerde yaşayan insanların ortalama yaşam süresinin Türkiye ortalamasının üzerinde olması da dikkat çekici. Köylüler bunun sırrını doğal beslenme, temiz hava ve stressiz yaşam olarak açıklıyor.
Yolunuz Kozak’a düşerse, bölgenin meşhur lezzetlerinden olan cilveli çayı mutlaka deneyin. Kavrulmuş çam fıstıklarının çayın içine atılmasıyla hazırlanan bu ilginç lezzet, bugüne dek birçok farklı geleneğe de konu olmuş. Örneğin, genellikle kız istemede damat tarafına cilveli çay ikram edilerek bir mesaj verilirmiş.
Bergama'dan sadece 20 kilometre, Ayvalık'tan ise yaklaşık 40 dakikalık sürüş mesafesindeki Kozak Yaylası, Türkiye'nin oksijen oranının en yüksek olduğu bölgelerden biri. Antik Roma su kemerlerini geçerek çıkacağınız bu yolculukta, tarihi Bergama Çayı (Selinus) da eşlik edecek.