Mesudiye Medresesi, Diyarbakır’ın Sur ilçesinde yer alır. Diyarbakır Ulu Cami’nin bir parçası olan medrese, cami avlusunun kuzeydoğusunda kalır.
Medresede, buranın inşa tarihiyle ilgili bilgilerin verildiği beş farklı kitabe vardır. Bu kitabelerden alınan bilgiler ışığında medrese inşaatının 1193 yılında başlayıp eklemelerle birlikte 1224 senesine kadar devam ettiği düşünülmektedir.
Dikdörtgen plana sahip olan Mesudiye Medresesi, iki katlı ve açık avlulu bir yapıdır. İnşasında kesme taş kullanılmış olup taş oyma bezemeler ve kitabeler yapıda dikkati çeken unsurlardır. Anadolu’daki en büyük ve eski medreselerden biri olan Mesudiye Medresesi’nde dört Sünni mezhep için fıkıh derslerinin yanı sıra biyoloji, fizik, edebiyat, astronomi gibi dersler de verilmiştir.
