Eskişehir’in Sivrihisar ilçesi sınırları içinde, Ankara-Eskişehir kara yolunun 13 kilometre güneyindeki Ballıhisar’da yer alan Pessinus Ören Yeri, arkeoloji ve tarih meraklılarının uğramadan geçmemesi gereken bir durak. Eski Kral Yolu üzerine kurulmuş olan bu antik şehir, günümüzde Ballıhisar Köyü’ne ev sahipliği yapıyor. Antik Yunan ve Romalı yazarlara göre, bu antik şehir M.Ö. 8. yüzyılda yarı mitolojik Frig Kralı Midas tarafından Tanrıça Kybele’nin kutsal kenti olarak inşa ettirilmiş. Böylelikle Pessinus, Kybele için yapılan görkemli törenlere ev sahipliği yapmaya başlamış ve zamanla kendisini Kybele’ye adayanların ana tapınma merkezi haline gelmiş. Kral Yolu Pessinus’un içinden geçtiği için, bu güzergah hem Roma hem de Bizans dönemlerinde de aktif olarak kullanılmış.
Pessinus Ören Yeri’ndeki kalıntıları tespit eden ilk kişi, Ballıhisar Köyü’nü 1834 yılında ziyaret eden Charles Texier olmuş. Ancak kazı çalışmaları ancak 1967 yılında, Gent Üniversitesi’nden gelen bir ekip yönetiminde başlamış. Ünlü Kybele tapınağını keşfetmek amacıyla gerçekleştirilen bu kazılar, birkaç kez yönetim ve ekip değiştirerek 2008 yılına kadar sürdürülmüş. Ancak bunca süreye ve emeğe rağmen, henüz Kybele tapınağı hâlen keşfedilememiş. Yapılan araştırmalar, Hellenistik Çağ’da antik şehirdeki tapınağın onarıldığını ve buraya meclis binası, tiyatro, kanal ve stoa gibi yapılar inşa edildiğini gösteriyor. 2009 yılından beri Avustralya Melbourne Üniversitesi tarafından sürdürülen kazılarda gün yüzüne çıkarılan eserler hem Pessinus’taki açık hava müzesinde hem de ETİ Arkeoloji Müzesi’nde sergileniyor.
