Ahlat, gerek Van Gölü’ne komşu olması gerek zengin tarihi mirasıyla ülkemizin en özel ilçelerinden biri. Ahlat’ın ev sahipliği yaptığı en görkemli tarihi eserlerin arasında da, halk arasında Parmaklıklı Kümbet ismiyle anılan Emir Bayındır Kümbeti bulunuyor. Anadolu Türk mimarisinin nadir örnekleri arasında yer alan bu tarihi yapı, 1481 yılında vefat eden Akkoyunlu beylerinden Emir Bayındır bin Rüstem için, eşi Şah Selime Hatun tarafından inşa ettirilmiş. Ahlat Selçuklu Mezarlığı'nın kuzeyinde bulunan kümbet, Bayındır Bey'in Uzun Hasan'ın torunu olması ve bölgedeki Akkoyunlu varlığını güçlendirmesi sebebiyle tarihi açıdan büyük öneme sahip.
Emir Bayındır Kümbeti’nin Van Gölü'ne bakan kısmında açık galeri tasarımı hakim. Sekiz bağımsız sütunla oluşturulan bu seyir köşkü, kümbet mimarisinde gerçekten nadir görülen bir uygulama. Keza, halkın kümbete “Parmaklıklı” adını takmasının sebebi de bu. Hem mezar anıtı hem de manzara seyir noktası işlevi gören yapının yakınında bulunan mescitin kitabesi günümüze kadar ulaşabilmiş. Burada yazılı bilgilerden hareketle, kümbetin mimarının Baba Can olduğu düşünülüyor.
Kümbetten içeri girdiğinizde, sizi sivri kemerli mihrap nişi ve duvarları süsleyen mukarnas bezemeler karşılayacak. Yarı açık iç mekan tasarımı sayesinde hem Van Gölü'nün muhteşem manzarasını seyredebilir hem de tarihi atmosferin tadını çıkarabilirsiniz. Kümbetin alt katındaki mezar odasına inen merdivenler, Bayındır Bey'in yanı sıra, 1489'da vefat eden oğlu Muhammed'in de mezarının bulunduğu bölüme açılıyor.
1965 ve 1971 yıllarında iki kez titizlikle restore edilen Emir Bayındır Kümbeti, günümüzde Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından koruma altında. Yolunuz Ahlat’a düşerse Ahlat Selçuklu Mezarlığı’nı ve Emir Bayındır Kümbeti’ni görmeden dönmemenizi tavsiye ederiz.
