Şanlıurfa'nın Bozova ilçesinde saklı kalmış bir hazine olan Çarmelik Kervansarayı, son yıllarda gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları sayesinde yakın geçmişte eski ihtişamına kavuştu. Büyükhan Köyü'nde konumlanan tarihi yapı, artık hem tarih tutkunlarının hem de fotoğraf meraklılarının vazgeçilmez durağı. Kervansarayın ne zaman inşa edildiği hâlen net olarak bilinmiyor, çünkü kitabesi günümüze kadar ulaşamamış. Ancak mimari özelliklerinden hareketle, 17. yüzyıl ortalarında, yani Osmanlı döneminde inşa edildiği düşünülüyor. Ünlü seyyah Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde sözünü ettiği eser, dört hükümdar kardeş tarafından yaptırıldığı için "Çar Melik" ismini almış.
Yaklaşık 6 milyon liralık kapsamlı restorasyonun ardından Çarmelik Kervansarayı, Kırsal Yaşam ve Tarım Müzesi’ne dönüştürüldü. 2019 yılından beri ziyaretçilerini ağırlayan müzede, yüzlerce eski tarım aleti ve ekipmanı sergileniyor. Özellikle bölgenin tarımsal geçmişini yansıtan koleksiyonu oldukça etkileyici. Hilal bölgesinin tarım kültürü hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız, bu müze bölgede ziyaret edebileceğiniz en doğru adreslerden biri.
Kare planla inşa edilmiş olan Çarmelik Kervansarayı, avlu ve kapalı bölümlerden oluşan karma tipi mimarisiyle Osmanlı dönemi han yapılarının güzel bir örneğini sunuyor. Güney cephesi en iyi korunmuş bölümü. Diğer bölümler ciddi oranda restore edilmiş olsa da, yapının aslına uygun kimliği başarıyla korunmuş. Üstelik, kervansaraya ulaşım da oldukça kolay. Suruç-Bozova yolundan Aligör Köyü istikametine sapmanız yeterli. Kent merkezinden yaklaşık 45 kilometre mesafede bulunan müze, günübirlik geziler için mükemmel bir durak olabilir. Büyükşehir Belediyesi'nin gelecek planları arasında burayı Türkiye'nin en büyük tarım müzesi haline getirmek de var. Siz bu yazıyı okurken, söz konusu planlar çoktan gerçekleştirilmiş bile olabilir.
