Bursa’nın saklı cenneti olarak nitelendirebileceğimiz Tirilye, Mudanya’nın merkezine sadece 12 kilometre uzaklıkta bulunan ve deniz kenarında kurulmuş büyüleyici bir tarih köyü. Bursa merkeze 41 kilometre mesafedeki bu küçük beldenin her köşesinde geçmişten farklı bir hikaye saklı. Daracık taş döşeli sokakları, renkli ahşap konakları ve denize bakan teraslarıyla adeta bir açık hava müzesi görünümünde. Eski adıyla Trigleia olan Tirilye'nin isminin, barbunya balığından geldiği rivayet ediliyor. Megara kolonisi olarak kurulan antik yerleşim, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerinde önemli bir liman kenti olmuş. 1330'da Osmanlı hâkimiyetine girmiş; 1922'ye kadar da ağırlıklı olarak Rum halkına ev sahipliği yapmış. Mübadele sonrasında ise buraya Girit ve Selanik'ten gelen Türk göçmenler yerleşmiş.
Tirilye'nin en dikkat çekici özelliği, bu kadar yüzölçümü epey küçük olsa da içinde birbirinden değerli tarihi yapıları barındırması. 7 kilise, 3 manastır ve 3 ayazmanın bulunduğu belde, Hristiyanlık dünyası için hep önemli bir merkez olmuş. 13. yüzyıldan kalma Kemerli Kilise, 780 yılında kurulan Medikion Manastırı ve 7. yüzyıl Bizans döneminden kalma Fatih Camii (eski Aya Todori Kilisesi) Tirilye’nin en önemli tarihi yapılarının başında geliyor. Neo-klasik tarzdaki dört katlı Taş Mektep’i de unutmamak gerek. 1909 yılında Rum cemaati tarafından inşa edilen bu görkemli bina, 1924'ten sonra öksüzler evi ve okul olarak kullanılmış. Uzun yıllar atıl kaldıktan sonra restore edilen yapının kültür merkezi olarak hizmete açılması planlanıyor.
Tirilye sokaklarında gezerken sizin de 150-200 yıllık ahşap konakların mimarisine hayran kalacağınızı düşünüyoruz. Bu evlerin çoğu eski Rum sakinlerden kalma ve tipik Marmara kıyı mimarisinin güzel örnekleri. Tirilye'ye ulaşım da oldukça kolay. İstanbul'dan gelecek olanlar deniz otobüsüyle Mudanya’ya ulaştıktan sonra yalnızca 15 dakikalık minibüs/özel araç yolculuğu yaparak Tirilye’nin güzelliklerine kavuşabilir. Kara yolunu tercih ederseniz ise yol ortalama 2,5 saat sürüyor.
