Kahramanmaraş’ın kent merkezinde asırlara meydan okuyarak yükselen Kahramanmaraş Kalesi, şehri tam tepeden gören stratejik bir konuma sahip. Bir yığma tepenin üzerine inşa edilmiş olan bu tarihi kale, kentin panoramik manzarasını ayaklar altına seriyor. Kahramanmaraş Kalesi’nin tam olarak ne zaman inşa edildiğine ilişkin farklı görüşler var. Kalenin çevresinde bulunan Hitit kalıntılarının verdiği ipuçlarına bakılırsa, M.Ö. 9. ve 8. yüzyıllarda, yani Geç Hitit döneminde inşa edildiğini düşünmek mümkün. Fakat kale duvarlarında kullanılan örgü tekniği de bize MÖ 1. yüzyıl ile MS 2. yüzyıl arasında bir süreci işaret ediyor. Kesin olan şu ki, bu topraklarda hüküm süren neredeyse her medeniyet, kaleye kendi izini bırakmış.
Tarih boyunca Asur, Med, Pers, Kapadokya Krallığı, Roma, Bizans, Anadolu Selçuklu ve Osmanlı İmparatorluğu gibi birçok büyük medeniyetin hâkimiyeti altına giren Kahramanmaraş Kalesi, dönem dönem kapsamlı onarım çalışmalarından geçirilmiş. Hatta kalenin iki farklı kitabesine göre, Yavuz Sultan Selim'in 1509 yılında, Kanuni Sultan Süleyman’ın ise 1644 yılında kaleyi neredeyse baştan sona yeniden yaptırdığını öğreniyoruz. 1644 yılına tarihlendirilen kitabede, yapım aşamalarına ilişkin detaylı bilgiler de mevcut.
150x75 metre boyutlarında ve dikdörtgene yakın bir planla inşa edilmiş olan Kahramanmaraş Kalesi, ortalama 1,70 metre kalınlığındaki surlarla çevrelenmiş. Kare planlı burcun dış duvarları kesme taş, iç duvarları ise moloz taş tekniğiyle inşa edilmiş. Kalenin en dikkat çekici kısımlarından biri, güney tarafındaki sivri kemerli ve çift kanatlı kapısı. Burcun doğu tarafında da olası düşman saldırılarını gözetlemek için açılmış mazgal delikleri bulunuyor.
Evliya Çelebi'nin 17. yüzyılda kalenin kapısında yer aldığını belirttiği ünlü Maraş Aslanı kalenin tarihine ışık tutan önemli eserlerden biri. Geç Hitit dönemine tarihlendirilen bu yapı, bölgenin zengin arkeolojik mirasının en değerli parçalarından. Kaleye çıkan yolun başında da tarihi Acar Hamamı’nı göreceksiniz. Kanuni Sultan Süleyman döneminde yapılan inşa çalışması esnasında inşa edilen bu hamam, işçilerin kullanması için özel olarak tasarlanmış. 16. yüzyıldan kalan kitabesi de günümüze ulaşabilmiş.
Yakın zamana kadar içi park olarak düzenlenmiş olan Kahramanmaraş Kalesi’nde, çay bahçeleri, çocuk parkı ve dinlenme alanları bulunuyordu. Giriş kısmının sol tarafında yer alan dev Atatürk silueti, geceleri aydınlatıldığında tüm şehirden görülebiliyordu. Yolların kenarlarında ise şehrin eski fotoğrafları sergileniyordu. Ne yazık ki 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş depremlerinde kale hasar almış durumda ve 2025 yılı itibarıyla halen geçici olarak ziyarete kapalı. Restorasyon çalışmalarının tamamlanmasıyla bu görkemli yapının yeniden ziyaretçileriyle buluşması bekleniyor.
