Ankara’nın Altındağ ilçesinin Ulus semtinde, Augustus Meydanı’nda bulunan Bayram Sokak üzerinde yer alan Hacı Bayram Veli Cami, kentin en ünlü camilerinden biri. Doğusunda Augustus Tapınağı’na, güney tarafında da Hacı Bayram Veli Türbesi’ne yaslanan bu köklü ibadethanenin 1427-1428 yılları arasında Mimar Mehmet Bey tarafından inşa edildiği tahmin ediliyor. Güncel mimari tarzı 17. ve 18. yüzyıl camilerinin karakterini yansıtan yapı, ismini bahçesinde bulunan Hacı Bayram Veli Türbesi’nden alıyor. 1429 yılında inşa edilen bu türbe kare planlı ve sekizgen tamburlu. Üzeri kurşun bir kubbeyle örtülmüş durumda. Cami bahçesinin içinde aynı zamanda 18. yüzyıla tarihlenen Osman Fazıl Paşa türbesi de yer alıyor.
Dikdörtgen planlı inşa edilen Hacı Bayram Veli Cami’nin son cemaat yeri sonradan eklenmiş. Caminin silindirik tuğla gövdeli minaresi iki şerefeye sahip. Minarenin dış kısmındaki alt pencereler sivri kemerli taş nişlerle bezeniyor. Üst pencerelerde ise sivri tuğla kemerlerin kullanıldığını görüyoruz. Son cemaat yerinin güney yönüne bakan duvarında yeşil sırlı yağlı boyayla Kelime-i Tevhid yazılmış. Hacı Bayram Veli Cami’nin tek sahınlı ve kasetleme işçiliğiyle yapılan haremi, ahşap bir tavanla örtülüyor. Haremin duvarları yenilenmiş çinilerle süsleniyor. Caminin ahşap üzerine boyanmış tüm nakışları Nakkaş Mustafa imzalı. Hacı Bayram Veli’nin torunlarından biri olan Mehmet Baba’nın talimatıyla 1714 yılında onarılan cami, kentin en köklü ve önemli ibadethanelerinden biri olarak varlığını koruyor.
