Gebze'nin sakin beldesi Eskihisar’ın Marmara Denizi'ne hakim tepelerinden birinde, Türk resim sanatının ve müzeciliğinin en özel hazinelerinden biri saklı: Osman Hamdi Bey Evi ve Müzesi. Kaplumbağa Terbiyecisi isimli dünyaca ünlü tablosuyla tanıdığımız Osman Hamdi Bey, aynı zamanda Türk müzeciliğinin de kurucu isimleri arasında yer alıyor. Usta ressamın bizzat kendi elleriyle tasarladığı bu özel köşk, 1884 yılından beri dimdik ayakta. Sadece mimari güzelliğiyle değil, sanat tarihi açısından da büyüleyici koleksiyonuyla da dikkatleri üzerine çekmeyi başarıyor.
İnşa edildiği dönemin gözde sayfiye geleneğini yansıtan bu zarif köşk, Fransız mimarisi etkilerini gözle görülür ölçüde taşıyan bir yapım. Osman Hamdi Bey’in yolunun bu bölgeyle kesişmesi, babası İbrahim Edhem Paşa'nın Gebze'deki çiftliği sayesinde olmuş. Gebze ziyaretleri sırasında burada Kocaeli Körfezi'nin muhteşem manzarasını izleyebildiğini fark edince, köşk için başka bir yer aramamış. İnşa çalışmalarını hemen başlatmış, malzemelerin çoğunu yurt dışından getirmiş ve planları bizzat çizmiş. Ardından da bu köşkte tam 26 yaz geçirmiş. İstanbul'daki meşakkatli müze müdürlüğü görevinden kaçtığı bu huzurlu sığınakta, Gebze ve Eskihisar manzaralarını işleyen değerli tablolarını yaratmış. Sadece resim yapmakla kalmamış, balık tutmuş, bahçesinde çiçekler yetiştirmiş, fayton gezileri yapmış; kısacası tam bir sayfiye hayatı sürmüş.
Osman Hamdi Bey Evi ve Müzesi’nin giriş katındaki ahşap kapıların tablalarında bile, usta ressamın çizdiği çiçek resimlerini görebiliyoruz. Üst kattaki odalardan birinde de "Vazo Yerleştiren Kız" tablosunun yaratılış anı, balmumu heykeller ve dönem mobilyalarıyla canlandırılılıyor. 2025 yılı itibarıyla müze, restorasyon sebebiyle geçici olarak ziyarete kapalı. Ancak yenilenen haliyle en kısa sürede ziyaretçilerini ağırlamaya hazırlanıyor.
