Mazgirt, Tunceli ilinin tarihi ve arkeolojik eserler bakımından en zengin ilçelerinden bir tanesidir. Mazgirt isminin halk dilinde kullanılan “Mezingirt” kelimesinden türemiş olduğu sanılmaktadır. Urartular’da Gert kelimesi şehir anlamına gelir. Mazgirt de büyük şehir veya büyük ormanlık anlamında kullanılmıştır. İlçe, Tunceli’nin güneyinde Munzur Dağları'nın uzantısı olan Kert Dağları üzerinde, Mazgirt Kalesi eteğinde kurulmuştur. Denizden yüksekliği bin dört yüz metredir. Buraya bir dönem damgasını vurmuş Urartu Uygarlığı çevrede birçok eser bırakmıştır. Bağın Kalesi gibi Mazgirt Kalesi de bu medeniyetin önemli merkezini savunma amacıyla yapılmış tarihi değerlerden bir tanesidir. Duvarlarında yer alan yazıtlarından tespit edilen bilgilere göre Urartu Kralı II. Rusas'a ait olduğu dönemde yapılmıştır. Mazgirt Kalesi'nin milattan önce 9.yüzyılda yöreye hakim olan Urartular tarafından yapıldığı tahmin edilir.
Kalede oyma taşlardan yapılmış evlerin yanısıra sulama kanalları, havuz, tüneller ve yel değirmenleri gibi yapılarda bulunur. Kalenin üst bölümünde bulunan Urartular dönemine ait bazı yapılar eski özelliğini koruyarak günümüze kadar gelmiştir. Kayalardan ve moloz taşlardan yararlanılarak yapılmış sağlam surlarla çevrili olan kalenin üst tarafında köşk şeklinde bir yapı ve yel değirmeni bulunmaktadır. Günümüzde "Dilek Mağarası" diye adlandırılan bir mağara da kalenin içinde yer alır. Yörede yayılan inanış sebebiyle bu mağara ziyaretçiler tarafından içine atılan taşlarla doludur. Bölgede hakim olan bir inanışa göre mağaraya bir taş atılmadan önce dilek tutulur. Taş mağarada kaldığında dileğin kabul olduğuna inanılır. Tunceli'nin tarihi yerlerinden biri olan Mazgirt Kalesi hem tarihi ve kültürel hem de etrafında bulunan tabii güzellikler nedeniyle son yılların popüler yerlerinden biri olmuştur. Kalenin ön bölümünde bulunan mağara yoluyla kaleye girilebilmekdir ve mağaranın önünde kırk basamaklı bir merdiven bulunmaktadır.
