Tarihçesi M.S. 954 yılına kadar uzanan Dolishane Kilisesi, Artvin’in Merkez ilçesine bağlı Hamamlı Köyü’nün sınırları içinde. Artvin Şavşat karayolundaki Berta Köprüsü mevkinden kuzeybatıya doğru yaklaşık altı kilometre ilerlediğinizde tarihi kiliseye ulaşabiliyorsunuz. Bu tarihi yapının kitabesi, bize 10. Bagrat (Gürcü) Kralı Sumbath tarafından inşa ettirildiğini gösteriyor. 954 ile 958 yılları arasında inşa edildiği bilinen yapı Mimar Gabriel’in imzasını taşıyor. Dolishane Kilisesi manastır olarak inşa edilse de 16. yüzyıl sonrasında camiye dönüştürülmüş. 1958 yılında da kapsamlı bir tamirat çalışmasından geçirilerek bugünkü şeklini almış.
Günümüze iki farklı kitabesi ulaşan manastırdan bugün yalnızca kilise bölümü ayakta kalmayı başarmış. Serbest haç planıyla ve doğu batı doğrultusunda dikdörtgen şekilde inşa edilmiş olan yapının doğu cephesinde apsis yüzeyleri ile pastoforion odaların bulunuyor. Batı cephesi büyük oranda yıkılmış durumda. Bu cephenin ortasında tahrip halde de olsa pencere ve kapıları görebiliyoruz. Kuzey cephede de haç kolu ve yan mekan yüzeyleri yer alıyor.
Dolishane Kilisesi günümüzde kaderine terk edilmiş olsa da hâlen süslemeleri bakımından etkileyici bir tarihi ibadethane örneği oluşturuyor. Kilisenin freski forumda ve plastik süslemeleri mevcut. Örneğin, bir kral figürünün iki eliyle kilise maketini tutarken tasvir edildiği kabartmaları bugün dahi görebiliyoruz. Aslında kilisenin güney haç kolu cephesinde bir güneş saati kabartması da mevcut. Fakat bu saat geçmişte çalınmış. İç duvarları süsleyen fresklerin de kilisenin camiye dönüştürülme sürecinde üzerleri boyanarak kapatıldığı biliniyor.
Dolgu duvar tekniğiyle inşa edilen Dolishane Kilisesi, bölgedeki en eski Gürcü kiliselerinden biri. 2024 yılında hâlen bir restorasyon ya da onarım çalışmasından geçirilmediği ve kendi haline bırakıldığından, kiliseyi gezmek için herhangi bir ücret ödemeniz gerekmiyor.
