Artvin Kalesi, Artvin’in Merkez ilçesine bağlı Çayağzı Mahallesi sınırları içinde bulunan tarihi bir yapı. Erzurum Samsun karayolundan giderken Artvin kent merkezine çıkan noktaya geldiğinizde kaleyi de tüm heybetiyle görebiliyorsunuz. Çoruh Nehri’nin üzerine kurulmuş Artvin Köprüsü’nün de karşısında bulunan kale, ırmak tabanından yaklaşık yetmiş metre yükseklikte ve ana kayaya bağlı şekilde yer alıyor. Artvin Kalesi 937 yılında Bagrat Kralı Büyük Oşet’in emriyle inşa edilmiş. Bu dönemde ismi Livana Kalesi olarak geçiyormuş ve hâlen bazı kaynaklarda bu isimle anılıyor. Kent girişinde olması sayesinde yolu Artvin’e düşen birçok yerli ve yabancı turistin gördüğü ilk tarihi duraklardan biri olan Artvin Kalesi, günümüzde de şapel ve sarnıç kalıntılarına ev sahipliği yapıyor.
Aslında Artvin Kalesi tarih boyunca bazı önemli değişimler geçirmiş. Bagrat Kralı Büyük Oşet tarafından yaptırılan kale, 6. yüzyılda Osmanlı Devleti tarafından yeniden inşa edilmiş. İlerleyen süreçte de birçok onarım çalışmasından geçirilmiş. Tüm bu süreçte şehrin girişini kontrol ve koruma altında tutma görevini üstleniyormuş. 2004 yılında Artvin Kalesi’nde kapsamlı bir restorasyon çalışması da yapılmış. 2012 yılında ise ışıklandırma projesi tamamlanmış. Bu proje sayesinde Artvin Kalesi özellikle geceleri harika manzaralar oluşturuyor. Aydınlatmalar, kaleyi daha da görkemli ve mistik bir atmosfere kavuşturuyor.
Artvin Kalesi’nin yüksek surları, kalenin üzerine oturduğu kayanın etrafını çevreleyecek şekilde inşa edilmiş. Kule bölümü de günümüzde hâlen nispeten iyi durumda. Aslında kalenin doğusunda kalan dört köşeli yapının kalıntılarını da görmek mümkün. Emin olunmamakla birlikte, bu yapının geçmişte bir kilise olduğu tahmin ediliyor. Artvin Kalesi günümüzde askeri bölge sınırları içinde kaldığı için, burayı yalnızca özel izin alarak gezmek mümkün. Fakat kaleyi gezmeseniz bile manzarasını seyredebilir, harika fotoğraf kareleri yakalayabilirsiniz.
